Natuurpunt is een vrijwilligersorganisatie die natuurgebieden in Vlaanderen beschermt en beheert. Met onze 98.000 leden en duizenden actieve vrijwilligers zijn we de grootste natuurvereniging van het land. Natuurpunt beheert ongeveer 20.000 hectare natuurgebied, voert studies uit, geeft cursussen en organiseert excursies en reizen.
Binnen het Interreg Grensregioproject gaat Natuurpunt mee op zoek naar mogelijkheden om maaisel uit haar gebieden af te voeren om nadien te laten verwerken tot biobased producten. De natuurvereniging produceert jaarlijks grote hoeveelheden maaisel in haar natuurgebieden. Dat maaisel ligt vaak op moeilijk bereikbare terreinen. Natuurpunt selecteerde drie natuurgebieden voor het project waarin de efficiënte afvoer van maaisel getest zal worden.
De grote uitdaging voor Natuurpunt ligt erin om een efficiënte manier te vinden om maaisel af te voeren zonder dat de natuur daardoor zwaar belast wordt. Het is ook belangrijk dat maaisel kan worden afgevoerd van moeilijk bereikbare en van nattere gebieden. Daarnaast is het belangrijk dat de hele organisatie de nieuwe manier van werken onder de knie krijgt.
NewFoss heeft een unieke, gepatenteerde ‘milde raffinage’ technologie ontwikkeld voor het valoriseren van 100% van biomassa in hernieuwbare vezels en sapstromen.
Binnen het Interreg Grensregioproject gaat NewFoss in samenwerking met andere partners op zoek naar mogelijkheden om de verwerkingsmachines te verbeteren en om het natuurgras op gewenste specificaties aan te leveren aan producenten. Deze machines verwerken de biomassa van gemaaid gras (voor dit project natuur- en bermgras) tot een halffabrikaat. Deze kunnen gebruikt worden voor het maken van verschillende biobased producten.
De uitdaging voor NewFoss ligt bij het verwerken van het maaisel uit verschillende natuurgebieden. Hiervoor is het belangrijk dat de verwerkingsmachines worden gemodificeerd zodat deze 40.000 t/j biomassa kunnen verwerken, de cellen van de biomassa optimaal geopend worden en het halffabrikaat voldoet aan de eisen van de klant.
Brabants Landschap staat voor natuurbescherming dichtbij huis. Niet alleen in eigen natuurgebieden, maar ook daarbuiten. Met een kleine werkorganisatie en veel samenwerking, streven wij onze doelen na.
Terreinbeheer en landschapsbeheer
Organisatorisch bestaat Brabants Landschap uit twee takken: terreinbeheer en landschapsbeheer. Terreinbeheer gaat over aankoop, beheer en ontwikkeling van natuurgebieden en historische gebouwen. Landschapsbeheer daarentegen gaat over het vergroten van de biodiversiteit en aantrekkelijkheid van het landelijk gebied. Dit gebeurt vooral door het geven van advies en het verstrekken van subsidies aan agrariërs en particulieren.
Natuurlijk Groen als Grondstof
“Met dit project willen we proberen natuur – en maaibeheer betaalbaar te maken”, legt beheerder Bart Pörtzgen (Brabants Landschap) uit. Een uitstekende gedachte, want tot nu toe wordt maaisel, dat vrijkomt uit natuurterreinen, slechts beperkt of in het geheel niet benut. Als pilot gebied is de regio Altena-Biesbosch vanuit Brabants Landschap aangedragen. In deze regio gaat Brabants Landschap de vele toepassingsmogelijkheden van natuurmaaisel na. “Zo kun je er aan denken om van gemaaid gras en riet schapenrasters te maken; of plantpalen om oevers te beschermen; of bakjes om aardbeien in te doen. Ook de machinale processen moeten nog worden uitgeprobeerd. De eerste 3 jaar zitten we nog in een testfase, maar daarna willen we onze bevindingen breed uitrollen over de terreinen van Brabants Landschap elders in de provincie.“
VGR Groep is sinds 15 jaar een innovatieve dienstverlener op het gebied van aanleg en onderhoud van groen voor buitensportaccomodaties en natuurgebieden. Ons motto daarbij is: ‘De Bodem als Basis’. VGR Groep verbetert de bodem op een innovatieve manier; met oog voor de natuurlijke behoeften van de bodem en het bodemleven. VGR Groep werkt daarbij op 3 stabiele pijlers:
VGR Dienstverlening, wat zich bezig houdt met aanleg en onderhoud van buitensportaccomodaties en natuurgebieden.
VGR Equipment, wat zich bezig houdt met ontwikkeling en verkoop van en service aan machines voor bodembewerking.
VGR Composteerinrichting, waar op twee verwerkingslokaties groene afval stromen verwerkt worden tot herbruikbare grondstoffen en materialen.
Met gedegen kennis van de gehele keten en met de voeten stevig op de grond is VGR Groep een goede partner die gaat voor duurzame samenwerking.
Millvision is een MKB bedrijf gevestigd in Raamsdonk en een frontrunner in de biobased en circulaire economy. Millvision heeft de focus op (natuur)vezel technologie en (natuur)vezel gebaseerde materialen en prototypes. Vanaf 2000 werkt Millvision samen met diverse (internationale) papier- en kartonfabrieken om processen en producten te verbeteren of te innoveren; hierbij staat vergroening centraal. Voor het ontwikkelen van prototypes en hun R&D werkzaamheden maken ze gebruik van hun Natuurvezel Applicatie Centrum te Raamsdonksveer. Sinds 2012 onderzoekt Millvision ook de mogelijkheden om (natuur)vezels te verwerken in biocomposieten prototypes voor horticultuur, bouw- en infra-applicaties.
Binnen het Interreg Grensregioproject VLA-NL gaat Millvision samen met de andere partners kijken om maaisel uit drie grensgebieden Biesbosch-Altena, Het Dommeldal en de Vallei van de Zwarte Beek en De Zoom-Kalmhoutse Heide kunnen worden verwerkt in regionale streekproducten. Hiervoor zal een road-map worden opgesteld en zullen van enkele kansrijke producten in elk gebied een bijbehorende keten worden ontwikkeld en een concept marktingplan worden opgesteld. Daarnaast zal Millvision enige prototypes gaan ontwikkelen waarin maaisel zal worden verwerkt in papier en karton en biocomposiet applicaties.
De grote uitdaging zal zijn om juiste streekproducten te vinden waar vraag naar is vanuit de markt waarin maaisel kan worden verwerkt en deze prijscompetitief te kunnen vermarkten. Tevens zullen bijbehorende prototypes moeten worden vervaardigd om de eindklant te overtuigen dat het product daadwerkelijk kan worden vervaardigd.
Avans Hogeschool is mede eigenaar van het Centre of Expertise Biobased Economy, officieel erkend door het ministerie van OCW. Hier werken ondernemers, wetenschappers, docenten en studenten samen aan het bevorderen van de kennis van, onderwijs over en onderzoek naar biobased economy. Hiervoor beschikt het CoE BBE over 3 lectoraten.
De lectoraten richten zich op het in kaart brengen van voor de praktijk belangrijke kennis en het toepasbaar maken daarvan op het gebied van Biobased Energy en Biobased Products. Avans stelt haar kennis ter beschikking aan partners en verwerkt de opgedane kennis in het reguliere onderwijs. Daarvoor wordt praktijkgericht onderzoek gedaan en wordt onderwijs ontwikkeld, om die kennis uit te dragen en te verankeren. Avans wil in het kader van dit project haar expertise uitbreiden op het gebied van verwaarden van groene biomassa. Studenten zullen een bijdrage leveren aan het onderzoek (Minor Biobased Technology and Business Development). Avans wil haar netwerk uitbreiden met Vlaamse onderzoek instellingen om kennis te delen. Een van de producten van het project is een cursus (te verzorgen met een van de Vlaamse partners) waarbij de in het project opgedane kennis aan derden wordt overgedragen.
Grassa heeft een kleinschalige bioraffinage technologie ontwikkeld om groene grondstoffen op te waarderen tot hoogwaardige eindproducten. Eiwit is hierin ons belangrijkste eindproduct. Grassa heeft met hulp van het NGAG project een derde machine ontwikkeld, waarmee praktijktests gedaan kunnen worden voor de verwerking van diverse groene grondstoffen.
Binnen het Interreg project heeft Grassa als rol om van groene grondstoffen nieuwe producten te maken die aansluiten bij de markt. is Grassa is de schakel tussen partijen die groene grondstoffen aanvoeren en afnemers van biobased producten.
De uitdaging zit in de continuïteit van de volledige keten. We zijn op zoek naar de aansluiting tussen leveranciers (Natuurpunt, Natuurmonumenten, etc.) en afnemers (veevoerbedrijven, papier- en kartonindustrie, etc.) . Voornamelijk op het gebied van logistiek, kwaliteit en een sluitende business case. Tussen leveranciers en Grassa spelen vragen mbt logistiek (wanneer maaien, hoe vaak, hoe veel, verse aanlevering?) en kwaliteit (welke grondstoffen met hoog eiwitgehalte, hoe wordt er gemaaid om waardevolle stoffen te behouden tot raffinage?). Deze vragen zijn gekoppeld aan de behoeften van de eindgebruiker: naar welke kwaliteit en capaciteit is de afnemer op zoek? En wat is zij bereid te betalen voor de producten?
Het Grenspark Kalmthoutse Heide is een 60km² groot, grensoverschrijdende natuurgebied. Het is een landschap van heide, vennen, landduinen en graslanden, waar soorten als nachtzwaluw, gladde slang en boommarter thuis zijn en dat Vlaams, Nederlands en Europees beschermd is onder het Natura2000 netwerk. Binnen het Grenspark werken eigenaars, beheerders, overheden en andere belanghebbenden samen aan de ontwikkeling van natuur en recreatie, over de grenzen heen. Ook voor bezoekers is het immers een onvervangbare ademruimte in onze verstedelijkte regio.
Binnen het project Natuurlijk Groen als Grondstof staat het Grenspark mee in om specifiek in de Grenspark-regio de kwantiteit en kwaliteit van de beschikbare biomassa te inventariseren. Met die gegevens hopen we een samenwerking op te kunnen zetten om het maaisel dat vrijkomt uit het terreinbeheer, in te zetten als grondstof voor regionale streekproducten.
Inverde investeert in programma’s die de kennis van mensen doen groeien. Zo zorgt Inverde ervoor dat het beheer van de groene ruimte in Vlaanderen duurzamer, veiliger, efficiënter en professioneler kan gebeuren. Inverde is in Vlaanderen dé kwaliteitsvolle partner in opleidingen over bos-, groen- en natuurbeheer. Inverde biedt meer dan 200 opleidingsmodules aan, werkt opleidingen uit op maat van organisaties en bedrijven en experimenteert met innovatieve leervormen. De opleidingen bestaan uit een theoretisch en een praktisch luik. De theorie en handige video’s vind je op de kennisdelingswebsite over bos-, groen- en natuurbeheer www.ecopedia.be die de beschikbare kennis over deze sector wil verzamelen, borgen en delen in een inspirerende en toegankelijke vorm zoals video’s of beheerschema’s.
Inverde is een merk van Natuurinvest dat, in opdracht van het Agentschap voor Natuur en Bos, investeert in projecten die de beleving van de natuur vergroten. Inverde is lid van het Europees netwerk van erkende trainingscentra.
Binnen het Interreg Grensregioproject zal Inverde een deel van de kennisdeling op zich nemen. Concreet zal Inverde instaan voor de organisatie van 10 cursusdagen- en één demodag en voor kennisdeling via de website www.ecopedia.be. Inverde zal ook proberen een rol te spelen in de nodige beleidsmatige wijzigingen opdat natuurmaaisel voortaan in Vlaanderen niet meer als afvalproduct wordt beschouwd, maar als een vermarktbaar product dat op een correcte manier kan worden verzameld, bewaard en verwerkt. Experimenten voor de conversie en bewaring van maaisel worden opgezet evenals onderzoeken naar businessmodellen en marketing. Het doel is om te komen tot concrete producten vervaardigd uit maaisel van Vlaamse natuurgebieden.
De grote uitdaging voor Inverde ligt erin om vanuit experiment, innovatie en kennisdeling te wegen op een beleidsmatige switch. Het is tevens belangrijk om op terreinen van het Agentschap voor Natuur en Bos de nodige experimenten te kunnen uitvoeren met bijv. oogsttechnieken, -machines, graskuilen, …
Natuurmonumenten is dé beweging van mensen met hart voor de natuur. We willen mensen, van jong tot oud, in het hart raken en de fascinatie voor de natuur delen met en via onze achterban. Dat doen we omdat de natuur bron van inspiratie en verwondering is. Natuurmonumenten beschermt onder andere 355 natuurgebieden, waardevolle landschappen en cultureel erfgoed. Overal in Nederland. Voor iedereen. Die natuur stellen we veilig tot in de eeuwigheid door natuur aan te kopen, te beheren en toegankelijk te maken voor iedereen. Dat doen we met steun van vrienden, 3.500 vaste vrijwilligers, 730.000 leden en bedrijven.
Wij doen met het Interreg project mee, vanuit de natuurgebieden Vlijmens Ven, Rijskampen, Elshoutse Wielen, Noordpolder van Ossendrecht. Hier zijn wij (een forse) producent van biomassa. Daarom hebben wij er veel belang bij dat dit hergebruikt wordt c.q. een nuttige toepassing krijgt, waarmee we kosten kunnen reduceren.
De uitdaging voor Natuurmonumenten zit in twee aspecten:
– meer inzicht te hebben in de eisen die gesteld worden aan de bij het natuurbeheer vrijkomende biomassa zodat die als groene grondstof ingezet kan worden in de (regionale) circulaire economie.
– In het natuurbeheer kijken/leren hoe wij rekening kunnen houden met het beschikbaar maken van de vrijkomende biomassa als groene grondstof voor een (regionale) circulaire economie
Vandervelden is een vooruitstrevend bosbouwbedrijf dat onder meer bos omvormt tot waardevolle graslanden en heidelandschappen laat heropleven. Bij die werken ontstaan restmaterialen, die we op een milieuvriendelijke en duurzame manier proberen te hergebruiken. Hout dat vrij komt wanneer een stuk bos wordt omgezet naar grasland gaat bijvoorbeeld als grondstof naar de houtindustrie. Bodems die we afschrapen om een schrale heidegrond te krijgen dienen als basis voor bodemverbeteraar of potgrond. Binnen GrasGoed- Natuurlijk Groen als Grondstof zoeken we ook een manier om maaisel dat we afvoeren te hergebruiken als grondstof.
In het GrasGoed-project zal Vandervelden zijn expertise delen om nieuwe werkwijzen en machines te ontwikkelen en te verbeteren. Onze focus ligt daarbij op het transport van het maaisel van de natuurgebieden naar de verwerker. Het maaisel moet op een efficiënte en milieubewuste manier bij de verwerker geraken. Daarvoor is een machine nodig die op natte en ruige terreinen kan maaien. Daarnaast moet een machine het gras zodanig bewerken dat het in de juiste vorm bij de verwerker afgeleverd wordt.